VLAN là gì? Những thông tin cần biết về mạng VLAN

VLAN chắc hẳn là một khái niệm vô cùng quen thuộc đối với người dùng Internet. Thế nhưng không phải ai cũng hiểu rõ VLAN là gì cũng như cách phân biệt các loại VLAN. Bài viết hôm nay, Hoàng Hải sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về những thông tin trên. Cùng tìm hiểu nhé.

VLAN là gì?

VLAN (viết tắt của Virtual Local Area Network) nghĩa là mạng LAN ảo, dùng để phân chia mạng LAN vật lý thành các mạng logic riêng biệt. VLAN nhóm các thiết bị lại với nhau bất chấp vị trí địa lý của chúng. Việc tạo lập VLAN giúp cho doanh nghiệp quản lý tài nguyên mạng một cách tốt hơn, đảm bảo quyền riêng tư cũng như đơn giản hóa quá trình liên lạc qua mạng. 

Phân loại VLAN gồm những loại nào?

Port – based VLAN

Đối với VLAN dựa trên cổng, các cổng riêng lẻ sẽ được gán cho một VLAN cụ thể. Loại VLAN này giúp cho việc quản lý lưu lượng mạng trở nên dễ dàng và giúp các thiết bị khác nhau liên lạc trong một miền phát sóng. VLAN dựa trên cổng phù hợp cho các thiết bị tĩnh và các thiết bị có sự di chuyển giữa các cổng không thường xuyên. Đây cũng là cách cấu hình VLAN đơn giản và phổ biến nhất.

MAC address based VLAN

VLAN dựa trên MAC là phương pháp gán VLAN vào dựa trên địa chỉ MAC. Phương pháp này mặc dù không được ưa chuộng do nhiều hạn chế trong việc quản lý. Tuy nhiên, nó vẫn có những ưu điểm nhất định như tính linh hoạt cao giúp người quản trị mạng không cần phải thực hiện lại cấu hình ngay cả khi thay đổi vị trí thường xuyên.

Protocol – based VLAN

Loại VLAN này được chỉ định dựa trên loại giao thức của các khung đến như địa chỉ IP hoặc địa chỉ logic. Nó giúp tách biệt các lưu lượng mạng khác nhau, giúp tổ chức và duy trì hiệu quả bảo mật mạng, đặc biệt là trong môi trường có nhiều yêu cầu liên lạc khác nhau. Hiện nay, cách cấu hình này không còn phổ biến do sự ra đời của giao thức DHCP.

Cách thức hoạt động của mạng VLAN

VLAN hoạt động bằng cách tạo ra các phân đoạn mạng ảo trong cùng 1 mạng vật lý. Khi dữ liệu gửi qua mạng, VLAN sẽ gắn mã định danh duy nhất vào các gói dữ liệu để chỉ dẫn nó đi theo đường dẫn định sẵn. Bộ chuyển mạch có nhiệm vụ đọc các mã này và phân phối dữ liệu đến đúng thiết bị mạng LAN ảo đó. Các thiết bị trên VLAN có thể tự do giao tiếp với nhau. Tuy nhiên, các VLAN khác muốn giao tiếp phải thông qua switch hoặc router.

Ưu điểm và nhược điểm của VLAN

Ưu điểm của VLAN

Cải thiện hiệu suất mạng và quản lý lưu lượng: Do chia mạng thành nhiều miền quảng bá khác nhau nên VLAN đảm bảo lưu lượng phát sóng chỉ được gửi đến các thiết bị trên cùng một mạng VLAN. Điều này giúp giảm tải việc sử dụng lưu lượng không cần thiết và tinh chỉnh hiệu suất mạng tổng thể.

Nâng cao tính bảo mật: VLAN giúp tách biệt mạng và ngăn người dùng truy cập thông tin nhạy cảm vì chỉ có các thành viên thuộc trong cùng một nhóm mạng VLAN mới có thể liên lạc với nhau.

Quản lý tài nguyên tốt hơn: VLAN cho phép chia nhỏ mạng LAN thành các nhóm khác nhau dựa trên các tiêu chí như phòng ban, chức năng hoặc vị trí địa lý. Đồng thời, quản trị viên mạng cũng có thể tạo hoặc sửa đổi VLAN mà không cần cấu hình lại. 

Tiết kiệm chi phí: VLAN cho phép sử dụng băng thông tốt hơn, giảm nhu cầu nâng cấp mạng hoặc bổ sung phần cứng.

Tính linh hoạt cao: các thiết bị ở nhiều vị trí khác nhau cũng có thể quản lý và truy cập tài nguyên từ xa thông qua VLAN.

Nhược điểm của VLAN

• Việc cấu hình VLAN đòi hỏi người quản trị mạng có sự hiểu biết nhất định về nguyên tắc và thực tiễn mạng
• Các gói tin có nguy cơ bị rò rỉ giữa các VLAN
• Một VLAN không thể chuyển tiếp lưu lượng mạng tới những VLAN khác
• Cần có thiết bị định tuyến mạnh để vận hành
• Cấu hình VLAN phụ thuộc vào nhà sản xuất do tiêu chuẩn IEEE 802.1q chưa được phê duyệt.

Khi nào cần sử dụng VLAN?

• Số lượng thiết bị trong mạng LAN lớn hơn 200 thiết bị
• Lưu lượng truy cập của người dùng đạt ngưỡng quá lớn dẫn đến tình trạng kết nối chậm
• Nhiều nhóm làm việc trên cùng một miền phát sóng và dùng chung một ứng dụng
• Người dùng có nhu cầu bảo mật cao hơn hoặc cần sự riêng tư khi làm việc nhóm bằng cách chia mạng thành các mạng logic riêng.
• Tối ưu chi phí thông qua việc chuyển đổi bộ chuyển mạch đơn thành bộ chuyển mạch ảo mà không cần mua thêm thiết bị. 

Sự khác nhau giữa mạng LAN và VLAN

	LAN	VLAN
Định nghĩa	Sử dụng để kết nối các thiết bị trong cùng một khu vực địa lý nhỏ	Kết nối các thiết bị vào mạng LAN bất kể vị trí của chúng ở đâu
Mục đích	Chia sẻ tài nguyên trong môi trường cục bộ	Phân đoạn mạng vật lý nhằm bảo mật và quản lý tốt hơn bằng cách tách biệt các nhóm người dùng khác nhau
Khả năng bảo mật	Phải sử dụng các thiết bị bảo mật như firewall,..	Có khả năng ngăn chặn truy cập giữa các VLAN nên tính bảo mật cao hơn
Miền hoạt động	Hoạt động trên một miền quảng bá duy nhất	Hoạt động trên một số miền quảng bá
Chi phí	Chi phí cao hơn	Chi phí thấp hơn
Độ trễ	Độ trễ cao	Độ trễ thấp
Giao thức sử dụng	LAN sử dụng các giao thức Ethernet tiêu chuẩn, chẳng hạn như FDDI	VlAN sử dụng giao thức chuẩn VTP và ISP
Yêu cầu cấu hình	Việc cấu hình không phức tạp	Người quản trị mạng phải có kiến thức cấu hình mạng VLAN

Cách triển khai VLAN hiệu quả

Xác định mục đích sử dụng VLAN: trước khi triển khai cần xác định mục đích cụ thể là tăng bảo mật, hay cải thiện hiệu suất.

Lên kế hoạch và thiết kế VLAN: xác định số lượng VLAN là bao nhiêu, thiết bị nào thuộc mạng VLAN nào, cần dùng thiết bị hỗ trợ nào.

Cấu hình chính xác: cần cấu hình chính xác VLAN trên switch hoặc router. Điều này bao gồm việc gán đúng VLAN vào port, cấu hình đúng định tuyến,…

Kiểm tra: Sau khi cấu hình xong cần sử dụng lệnh kiểm tra xem danh sách VLAN và các cổng được gán vào từng VLAN đã đúng chưa, kiểm tra địa chỉ IP. Ngoài ra, cần Ping các thiết bị trong cùng VLAN với nhau, giữa các VLAN khác nhau để đảm bảo rằng chúng có thể giao tiếp với nhau. Quá trình kiểm tra giám sát nên được thực hiện thường xuyên để bảo tính ổn định và hiệu quả của hệ thống.

Cập nhật và bảo trì: Định kỳ cập nhật cấu hình và thực hiện công tác bảo trì để đảm bảo VLAN hoạt động ổn định.

Tổng kết

VLAN là một công cụ giúp mang lại hiệu suất cao, bảo mật tối ưu cùng khả năng quản lý mạng hiệu quả. Tuy nhiên, VLAN cũng có những hạn chế riêng của nó.

Hy vọng rằng những thông tin mà Hoàng Hải chia sẻ đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn khái niệm VLAN là gì? từ đó có sự lựa chọn phù hợp cho hệ thống mạng của bạn. Nếu cần thêm thông tin đừng ngần ngại liên hệ cho chúng tôi theo thông tin bên dưới để được hỗ trợ.

Công Ty CP Hệ Thống Công Nghệ Hoàng Hải

Địa chỉ : 536/43C Đường Âu Cơ, Phường 10, Quận Tân Bình, TP HCM

Điện thoại: 0287 300 2626

Email: [email protected]